Đánh thuế lên căn nhà thứ hai và Việt Nam sẽ như thế nào?
Trong bối cảnh giá bất động sản liên tục tăng mạnh từ đầu năm, Bộ Xây dựng Việt Nam đã đề xuất áp dụng thuế lên những người sở hữu nhiều nhà đất để hạn chế đầu cơ, một trong những nguyên nhân khiến giá bất động sản tăng cao. Đề xuất này đã nhận được sự đồng tình từ Bộ Tài chính, và cơ quan này đang nghiên cứu về khả năng áp thuế đối với người sở hữu nhiều nhà.
Tuy nhiên, việc áp thuế lên căn nhà thứ hai không phải là vấn đề mới lạ. Nhiều quốc gia trên thế giới đã và đang thực hiện các biện pháp tương tự nhằm kiểm soát thị trường bất động sản và giảm tình trạng đầu cơ
Các quốc gia đã thực hiện đánh thuế lên căn nhà thứ hai
Anh: Áp dụng thuế Stamp Duty kể từ những năm 1964
Ở Anh, thuế khi mua bất động sản, hay còn gọi là Stamp Duty, được tính theo phương pháp lũy tiến, nghĩa là căn nhà có giá càng cao thì thuế suất càng lớn. Với căn nhà đầu tiên, giá trị dưới 250.000 bảng Anh sẽ được miễn thuế. Nếu giá trị vượt qua ngưỡng này, mức thuế áp dụng lần lượt là 5%, 10% và 12%, tùy vào giá trị của bất động sản.
Đối với căn nhà thứ hai, mức thuế Stamp Duty sẽ cao hơn đáng kể. Ví dụ, nếu bạn mua một căn nhà trị giá 295.000 bảng, bạn có thể phải trả tới 2.250 bảng tiền thuế, chưa kể đến các khoản thuế và phí khác như thuế địa phương (council tax), thuế VAT cho các dịch vụ bất động sản, và thuế thu nhập từ việc cho thuê nhà.
Việc đánh thuế căn nhà thứ hai ở Anh đã khiến người mua chịu tổng số thuế phí có thể lên tới 70-80% vốn ban đầu bỏ ra. Dù vậy, giá nhà ở Anh vẫn tăng nhanh. Giá nhà trung bình ở Anh là 306.000 bảng Anh vào tháng 7 năm 2024, tăng 1,6% (5.000 bảng Anh) so với một năm trước đó. Mức tăng hàng năm này thấp hơn trong 12 tháng tính đến tháng 6 năm 2024 (2,4%). Điều này cho thấy, dù bị đánh thuế nặng, nhà đầu tư vẫn thu về lợi nhuận lớn do giá bất động sản tăng liên tục.
Singapore: Đánh thuế stamp duty cao hơn cả Anh
Singapore áp dụng Stamp Duty cao hơn cả Anh. Mức thuế ở Singapore có thể lên tới 20-30% tùy vào số lượng bất động sản mà người mua nắm giữ. Tuy nhiên, tương tự như ở Anh, giá nhà đất ở Singapore vẫn tiếp tục leo thang bất chấp các biện pháp thuế nặng. Nguồn cung hạn chế và nhu cầu cao ở các thành phố lớn đã khiến giá nhà không ngừng tăng lên, bất kể việc đánh thuế mạnh vào nhà đầu tư.
Mỹ và Canada: Thuế tài sản hàng năm
Tại Mỹ và Canada, các chủ sở hữu bất động sản cũng phải đóng thuế tài sản hàng năm dựa trên giá trị của căn nhà. Giá trị bất động sản càng cao, thuế tài sản càng lớn. Tuy nhiên, giá nhà ở các thành phố lớn như New York, Toronto vẫn không giảm, mà còn tiếp tục tăng nhờ vào sự khan hiếm nhà ở và nhu cầu tăng cao.
Trung Quốc: Các biện pháp siết chặt tín dụng
Trong khi các nước phương Tây áp dụng thuế tài sản trực tiếp, Trung Quốc lại áp dụng biện pháp siết chặt tín dụng với các nhà đầu tư bất động sản. Họ hạn chế khả năng tiếp cận vốn vay của những người sở hữu nhiều nhà, khiến nhiều nhà đầu tư buộc phải bán bớt tài sản. Điều này đã góp phần làm giảm nhu cầu đầu tư và ổn định giá nhà, nhưng cũng gây ra nhiều bất cập khác. Chính quyền Trung Quốc gần đây đã phải quay lại với các gói cứu trợ kinh tế để cứu vãn thị trường bất động sản.
Bài viết liên quan: Trung Quốc đảo chiều chính sách tiền tệ, hỗ trợ bất động sản
Đánh thuế lên căn nhà thứ hai và Việt Nam sẽ như thế nào?
Việt Nam: Liệu có giảm giá nhà?
Vậy, việc đánh thuế lên người có nhiều nhà có thực sự làm giảm giá nhà ở Việt Nam không? Kinh nghiệm từ các quốc gia khác cho thấy, câu trả lời là không. Giá nhà ở Anh, Singapore, Mỹ hay Canada đều tiếp tục tăng bất chấp các biện pháp thuế. Nguyên nhân chủ yếu là do nguồn cung hạn chế trong khi nhu cầu nhà ở tại các thành phố lớn vẫn rất cao.
Thêm vào đó, nhiều quốc gia cũng gặp khó khăn trong việc cung cấp nhà ở mới với số lượng đủ lớn để đáp ứng nhu cầu. Như ở Anh, các chủ đầu tư không muốn tăng số lượng nhà xây mới vì điều đó sẽ làm giảm lợi nhuận của họ. Điều này tạo ra một nghịch lý: thị trường bất động sản cần thêm nhà ở, nhưng việc xây dựng lại không thể đáp ứng đủ nhu cầu, dẫn đến giá nhà tiếp tục tăng cao.
Giải pháp cân bằng: Phát triển đô thị vệ tinh
Một trong những giải pháp khả thi để giảm áp lực lên thị trường nhà ở tại các thành phố lớn là phát triển các đô thị vệ tinh. Điều này đã được Anh triển khai ở các vùng vệ tinh quanh London, và Việt Nam cũng đang nghiên cứu phát triển hạ tầng giao thông như đường sắt cao tốc và metro để thúc đẩy việc giãn dân. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi đầu tư lớn vào hạ tầng và phát triển kinh tế ở các vùng ngoại ô, để tạo ra việc làm và dịch vụ đủ thu hút người dân.
Tóm lại, việc đánh thuế lên căn nhà thứ hai là một biện pháp phổ biến và hợp lý để tăng nguồn thu cho ngân sách và hạn chế đầu cơ. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc giá nhà sẽ giảm xuống mức người dân dễ tiếp cận. Thực tế cho thấy, nếu không giải quyết được vấn đề nguồn cung, giá nhà vẫn sẽ tiếp tục tăng dù có áp thuế nặng đến đâu. Điểm mấu chốt là chính phủ cần thực hiện đồng bộ các biện pháp từ việc đánh thuế cho đến phát triển nguồn cung nhà ở, đặc biệt là nhà ở xã hội, để có thể cân bằng thị trường bất động sản và đảm bảo sự bền vững dài hạn.
