Trung Quốc đảo chiều chính sách tiền tệ, điều này tích cực hay tiêu cực?
Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đang trải qua một giai đoạn khó khăn, buộc chính phủ nước này phải thực hiện những bước đi mạnh mẽ trong chính sách tiền tệ và tài khóa, động thái mới chính là Trung Quốc đảo chiều chính sách tiền tệ. Những biện pháp kích thích mới nhất được đưa ra không chỉ nhằm vực dậy nền kinh tế trong ngắn hạn mà còn tác động mạnh mẽ đến thị trường tài chính toàn cầu. Hãy cùng phân tích chi tiết các chính sách mới và tác động của chúng đến nền kinh tế Trung Quốc và thế giới.
Gói kích thích kinh tế của Trung Quốc
Ngày 25/09/2024, Trung Quốc đã thông qua gói kích thích kinh tế lớn nhất trong lịch sử, với nhiều biện pháp mạnh mẽ nhằm hỗ trợ nền kinh tế. Các biện pháp bao gồm:
Cắt giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc (RRR)
Trung Quốc đã giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc của các ngân hàng xuống 50 điểm cơ bản (bps), giải phóng khoảng 1 nghìn tỷ nhân dân tệ (tương đương 142 tỷ USD) để hỗ trợ cho vay. Việc giảm RRR cho phép các ngân hàng giữ lại ít vốn hơn và cho vay nhiều hơn. Đây là biện pháp mạnh mẽ, thường được xem như “liều kháng sinh” dành cho nền kinh tế khi gặp khủng hoảng, bởi nó tạo ra dòng tiền lớn ngay lập tức. Theo lý thuyết “Mô hình số nhân tiền tệ“, mỗi đồng vốn ngân hàng có thể tạo ra nhiều tín dụng hơn, đẩy nhanh tốc độ luân chuyển tiền tệ trong nền kinh tế. Tuy nhiên, việc bơm một lượng lớn tiền như vậy nếu không được quản lý chặt chẽ có thể dẫn đến nguy cơ lạm phát.
Cắt giảm lãi suất cho vay
Lãi suất đối với các khoản vay ngắn hạn (7 ngày repo) giảm 0,2 điểm phần trăm, xuống còn 1,5%, trong khi lãi suất chương trình cho vay trung hạn cũng giảm 30 bps và lãi suất cho vay cơ bản giảm từ 20-25 bps. Việc hạ lãi suất này giúp doanh nghiệp và cá nhân dễ dàng tiếp cận nguồn vốn rẻ hơn, qua đó kích thích tiêu dùng và đầu tư. Điều này khá tương đồng với các biện pháp hạ lãi suất mà các nước phát triển khác, như Mỹ, đã sử dụng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, việc Trung Quốc đồng thời bơm thanh khoản và giảm lãi suất cho thấy sự cấp bách trong việc ổn định nền kinh tế.
Hỗ trợ thị trường bất động sản
Chính phủ Trung Quốc đã thực hiện các biện pháp hỗ trợ thị trường bất động sản, giảm lãi suất cho các khoản vay thế chấp hiện có và hạ yêu cầu trả trước xuống còn 15%. Điều này giúp giảm gánh nặng tài chính cho khoảng 150 triệu người và kích thích nhu cầu mua nhà. Bất động sản vốn là một trụ cột của nền kinh tế Trung Quốc, nhưng cũng là nguồn gốc của những rủi ro nợ xấu lớn. Việc hỗ trợ thị trường bất động sản có thể giúp tránh những bất ổn tài chính nhưng đồng thời tiềm ẩn rủi ro tạo ra bong bóng giá nhà nếu không được kiểm soát tốt.
Hỗ trợ thị trường tài chính
Trung Quốc còn đưa ra chương trình hoán đổi trị giá 71 tỷ USD nhằm hỗ trợ các quỹ và nhà đầu tư mua cổ phiếu. Bên cạnh đó, chính phủ cung cấp khoản vay lãi suất thấp trị giá 42,5 tỷ USD cho các ngân hàng thương mại để tài trợ cho các hoạt động mua lại cổ phiếu, nhằm thúc đẩy niềm tin và ổn định thị trường. Đây là bước đi quan trọng nhằm đảm bảo tính thanh khoản và giúp thị trường chứng khoán phục hồi nhanh chóng, đặc biệt trong bối cảnh thị trường đang trải qua giai đoạn suy giảm do lo ngại kinh tế suy thoái.
Kế hoạch bơm tổng cộng 500 tỷ USD
Trung Quốc dự định bơm tổng cộng 500 tỷ USD vào nền kinh tế, tương đương 2,5% GDP, thông qua nhiều kênh khác nhau, từ hỗ trợ người nghèo đến việc phát hành nợ mới và đưa tiền trực tiếp cho các gia đình có từ 2 con trở lên. Đây là biện pháp mạnh tay nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, và cho thấy sự cam kết mạnh mẽ của chính phủ Trung Quốc trong việc ngăn chặn suy thoái. Tuy nhiên, lượng tiền lớn như vậy đòi hỏi phải có kế hoạch cụ thể để đảm bảo dòng tiền này không gây ra tình trạng lạm phát quá mức hoặc tạo ra những mất cân đối trong dài hạn.
Trung Quốc đảo chiều chính sách tiền tệ, điều này tích cực hay tiêu cực?
Nhìn chung, các biện pháp kích thích của Trung Quốc có tác động rất lớn trong ngắn hạn, đặc biệt là đối với thị trường tài chính và bất động sản. Chính phủ nước này đã đưa ra những quyết định táo bạo nhằm giải quyết các vấn đề cơ bản của nền kinh tế như nợ xấu, suy giảm tiêu dùng và đầu tư, cũng như sự mất niềm tin vào thị trường chứng khoán.
Tuy nhiên, việc sử dụng các công cụ mạnh như giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc và bơm tiền vào thị trường tiềm ẩn rủi ro lạm phát và bong bóng tài sản trong dài hạn nếu không được quản lý cẩn thận. Với những động thái mạnh mẽ này, nền kinh tế Trung Quốc sẽ có sự hồi phục nhanh chóng trong ngắn hạn, nhưng để đảm bảo sự ổn định và bền vững, chính phủ Trung Quốc sẽ cần tiếp tục theo dõi sát sao và điều chỉnh các chính sách khi cần thiết.
Ngoài ra, việc Trung Quốc đảo chiều chính sách tiền tệ sẽ tạo ra những ảnh hưởng lớn đến kinh tế toàn cầu, đặc biệt là đối với các thị trường mới nổi như Việt Nam. Đây là thời điểm quan trọng để các nhà hoạch định chính sách tại Việt Nam theo dõi chặt chẽ và có các biện pháp điều chỉnh phù hợp nhằm tận dụng cơ hội từ những biến động của kinh tế thế giới.
